विशेषण व त्याचे प्रकार (Adjective And It’s Types)

विशेषण :

नामाबद्दल विशेष माहिती सांगणार्‍या शब्दासविशेषण असे म्हणतात.

उदा.

• चांगली मुले
• काळा कुत्रा
• पाच टोप्या

विशेषण – चांगली, काळा, पाच

विशेष्य – पिशवी, कुत्रा, टोप्या

Must Read (नक्की वाचा):

वाक्य व त्याचे प्रकार

विशेषणाचे प्रकार :

• गुणवाचक विशेषण
• संख्यावाचक विशेषण
• सार्वनामिक विशेषण

1. गुणवाचक विशेषण :

ज्या विशेषणाचा उपयोग वस्तूची गणती किंवा गणना करण्यासाठी होतो त्या विशेषणाला गणनावाचक विशेषण असे म्हणतात.

उदा.

• हिरवे रान
• शुभ्र ससा
• निळे आकाश

2. संख्या विशेषण :

ज्या विशेषणांच्या योगाने नामाची संख्या दाखविली जाते त्यास संख्या विशेषण असे म्हणतात.

संख्या विशेषणाचे पाच प्रकार आहेत.

• गणना वाचक संख्या विशेषण
• क्रम वाचक संख्या विशेषण
• आवृत्ती वाचक संख्या विशेषण
• पृथ्वकत्व वाचक संख्या विशेषण
• अनिश्चित संख्या विशेषण

1. गणना वाचक संख्या विशेषण :

ज्या विशेषणाचा उपयोग वस्तूची गणती किंवा गणना करण्यासाठी होतो त्या विशेषणाला गणनावाचक विशेषण असे म्हणतात

उदा.

• दहा मुले
• तेरा भाषा
• एक तास
• पन्नास रुपये

गणना वाचक संख्या विशेषणाचे तीन प्रकार पडतात

1. पूर्णाक वाचक – पाच, सहा, अठरा, बारा.

2. अपूर्णाक वाचक – पावशेर, अर्धा, सव्वा, दीड.

3. साकल्य वाचक – पाचही मैत्रिणी, दोन भाऊ.

2. क्रमवाचक संख्या विशेषण :

वाक्यामधील जे विशेषण वस्तूचा क्रम दर्शविते त्या विशेषणाला क्रमवाचक विशेषण असे म्हणतात.

उदा.

• पहिल दुकान
• सातवा बंगला
• पाचवे वर्ष

3. आवृत्ती वाचक संख्या विशेषण :

वाक्यामधील जे विशेषण संख्येची किती वेळा आवृत्ती झाली ते दर्शविते त्यास आवृत्तिवाचक विशेषण असे म्हणतात.

उदा.

• तिप्पट मुले
• दुप्पट रस्ता
• दुहेरी रंग

4. पृथ्वकत्व वाचक संख्या विशेषण :

जी विशेषणे पृथ्वकत्व म्हणजे वेगळा बोध करून देतात त्यांना पृथ्वकत्व वाचक संख्या विशेषणअसे म्हणतात.

उदा.

• मुलींनी पाच-पाच चा गट करा
• प्रत्येकाने चार-चार प्रश्न सोडवा

5. अनिश्चित संख्या विशेषण :

ज्या विशेषणाव्दारे नामाची निश्चित संख्या व्यक्त होत नाही अशा विशेषणाला अनिश्चित संख्या विशेषण असे म्हणतात.

उदा.

• काही मुले
• थोडी जागा
• भरपूर पाणी

3. सार्वनामिक विशेषण :

सर्वनामांपासून बनलेल्या विशेषणांना सार्वनामिक विशेषण असे म्हणतात.

उदा.

• हे झाड
• ती मुलगी
• तो पक्षी

मी, तू, तो, हा, जो, कोण, काय ही सर्वनामे अशावेळी नेहमीच मूळ स्वरुपात न येता सर्वनामास विभक्तीची प्रत्यय लागून त्यांच्या रूपात पुढील प्रमाणे बदल होतो.

• मी – माझा, माझी,
• तू – तुझा, तो-त्याचा
• आम्ही – आमचा, तुम्ही-तुमचा, ती-तिचा
• हा – असा, असला, इतका, एवढा, अमका
• तो – तसा, तसला, तितका, तेवढा, तमका
• जो – जसा, जसला, जितका, जेवढा
• कोण – कोणता, केवढा

So friends, Now increase the speed of your study as this Mega Bharti is going to start very soon. Do preparation well and be confident, Success will be in your feet. Keep Visiting MPSC World to get latest updates about Mega Bharti 2019

महाराष्ट्राचा भूगोल (Geography Of Maharashtra) संपूर्ण माहिती

 

   : महाराष्ट्र राज्य:

महाराष्ट्र राज्याची स्थापना 1 मे 1960 रोजी झाली. स्थापनेच्या वेळी महाराष्ट्रात 26 जिल्हे, 235 तालुके, 4 प्रशासकीय विभाग होते.सध्यास्थितीत महाराष्ट्रात 36 जिल्हे, 355 तालुके, 535 शहरे, 43663 खेडी, 6 प्रशासकीय विभाग आहेत.

विभाग आहेत.

महाराष्ट्रातील 6 प्रशासकीय विभाग:

• कोकण (30746 चौ.किमी): मुंबई, मुंबई उपनगर, ठाणे, पालघर, रायगड, रत्नागिरी/सिंधुदुर्ग.
• पुणे/प.महाराष्ट्र (57268 चौ.किमी): पुणे, सातारा, सांगली, सोलापूर, कोल्हापूर.
• नाशिक/खान्देश (574426 चौ.किमी): नाशिक, अहमदनगर, धुळे, जळगाव, नंदुरबार.
• औरंगाबाद/मराठवाडा (64822 चौ.किमी): औरंगाबाद, जालना, बीड, परभणी, हिंगोली, उस्मानाबाद, लातूर, नांदेड.
• अमरावती/प.विदर्भ (46090 चौ.किमी): अमरावती, बुलढाणा, अकोला, यवतमाळ, वाशिम.
• नागपूर/पूर्व.विदर्भ (51336 चौ.किमी): नागपूर, वर्धा, चंद्रपूर, गडचिरोली, भंडारा, गोंदिया.

नैसर्गिक सीमा :

• वायव्येस : सातमाळा डोंगररांगा, गाळणा टेकड्या व सातपुडा पर्वतातील अक्राणी टेकड्या.
• उत्तरेस : सातपुडा पर्वतरांगा व त्याचा पूर्वेस गाविलगड टेकड्या.
• ईशान्येस : दरेकासा टेकड्या.
• पूर्वेस : चिरोळी टेकड्या व भामरागड डोंगर.
• दक्षिणेस : हिरण्यकेशी नदी व कोकणातील तेरेखोल नदी.
• पश्चिमेस : अरबी समुद्र.

राजकीय सीमा व सरहद्द :

• वायव्येस : गुजरात व दादरा नगर हवेली.
• उत्तरेस : मध्यप्रदेश.
• पूर्वेस : छत्तीसगड.
• आग्नेयेस : आंध्र प्रदेश.
• दक्षिणेस : कर्नाटक व गोवा.

राज्य व त्यांना जोडणारे महाराष्ट्रातील जिल्हे :

• गुजरात : पालघर, नाशिक, नंदुरबार, धुळे
• दादर नगर हवेली : ठाणे, नाशिक
• मध्ये प्रदेश : नंदुरबार, धुले, जळगाव, बुलढाणा, अमरावती, नागपुर, भंडारा, गोंदिया
• छत्तीसगड : गोंदिया, गडचिरोली
• आंध्रप्रदेश : गडचिरोली, चंद्रपुर, यवतमाळ, नांदेड
• गोवा : सिंधुदुर्ग

महाराष्ट्राचे भारतातील स्थान :

– भारतातील 29 राज्यांपैकी एक.
– भारताच्या मध्यवर्ती भागात .
– महाराष्ट्र राज्य ही उत्तर भारत व दक्षिण भारतात एकत्र आणणारी विशाल भूमी आहे .

1. विस्तार

• अक्षांक : 15° 41’ उत्तर अक्षवृत्त ते 22° 6’ उत्तर अक्षवृत्त.
• रेखांश : 72° 36’ पूर्व रेखांश ते 80° 54’ पूर्व रेखावृत्त.

2. आकार

• व्हीव्हीत्रिकोणाकृती, दक्षिणेस चिंचोळा तर उत्तरेस रुंद.
• पाया – कोकणात व निमुळते टोक विदर्भात.

3. लांबी, रुंदी व क्षेत्रफळ

• लांबी = पूर्व – पश्चिम – 800 किमी.
• रुंदी = दक्षिण – उत्तर – 720 किमी.
• क्षेत्रफळ = 307713 चौ.किमी.
• क्षेत्रफळाच्या द्रुष्टीने भारतात राजस्थान, मध्यप्रदेश नंतर महाराष्ट्रचा 3 रा क्रमांक लागतो.
• महाराष्ट्राने देशाचा 9.36% भाग व्यापला आहे.
• समुद्रकिनारा 720 किमी. लांबीचा आहे.

जिल्हे निर्मिती

• 1 मे 1981 : रत्नागिरीपासून – सिंधुदुर्ग (27 वा जिल्हा)
  औरंगाबादपासून – जालना (28 वा जिल्हा)
• 16 ऑगस्ट 1982 : उस्मानाबादपासून – लातूर (29 वा जिल्हा),
• 26 ऑगस्ट 1982 : चंद्रपूरपासून – गडचिरोली (30 वा जिल्हा)
• 1990 : मुंबईपासून – मुंबई उपनगर (31 वा जिल्हा)
• 1 जुलै 1998 : धुळेपासून – नंदुरबार (32 वा जिल्हा)
  अकोल्यापासून – वाशिम (33 वा जिल्हा)
• 1 मे 1999 : परभणीपासून – हिंगोली (34 वा जिल्हा)
  भंडारा  – गोंदिया (35 वा जिल्हा)
• 1 ऑगस्ट 2014 : ठाण्यापासून – पालघर (36 वा जिल्हा)

So friends, Now increase the speed of your study as this Mega Bharti is going to start very soon. Do preparation well and be confident, Success will be in your feet. Keep Visiting MPSC World to get latest updates about Mega Bharti 2019

भारतीय राष्ट्रपती Artical 52 नुसार....(भारतीय राज्यघटना)

                             

President of the Republic of India

अध्यक्ष अप्रत्यक्षपणे भारतीय संसद (दोन्ही घरे) आणि भारताच्या प्रत्येक राज्य आणि प्रांतांच्या विधानसभेत निवडून आलेल्या एका निवडणूक महाविद्यालयाद्वारे निर्वाचित केले जातात, जे स्वत: ला सर्वच थेट निवडून येतात.भारतीय संविधानाच्या अनुच्छेद 53 मध्ये असे म्हटले आहे की, अध्यक्ष काही अधिकारांसह थेट किंवा अधीनस्थ प्राधिकरणाद्वारे काही अपवादांसह आपल्या अधिकारांचा वापर करु शकतात, परंतु अध्यक्षपदातील सर्व कार्यकारी अधिकार प्रात्यक्षिकपणे पंतप्रधान (एक अधीनस्थ प्राधिकरण) ) मंत्र्यांच्या मदतीने. [2] जोपर्यंत संविधान उल्लंघन करत नाही तोपर्यंत पंतप्रधानांना पंतप्रधान आणि कॅबिनेटच्या सल्ल्यानुसार संविधान बंधनकारक आहे.

Presidental Starderd Of India (1950-1971)

15 ऑगस्ट 1 9 47 रोजी भारताने कॉमनवेल्थ ऑफ नेशन्समध्ये जॉर्ज VI सह राजा म्हणून स्वातंत्र्य म्हणून स्वातंत्र्य मिळविले, जे देशाचे राज्यपाल-जनरल होते. [3] तरीही, बीआर आंबेडकर यांच्या नेतृत्वाखालील भारतीय संविधान सभाने देशासाठी एक संपूर्ण नवीन संविधान तयार करण्याची प्रक्रिया सुरू केली. 26 नोव्हेंबर 1 9 4 9 रोजी भारतीय संविधानाची अंमलबजावणी झाली आणि 26 जानेवारी 1 9 50 रोजी भारत [4]: ​​26 ला लागू करण्यात आला. [5]: 9 राजेशाही व राज्यपाल-जनरल यांची कार्यालये नवीन कार्यालयाद्वारे बदलली गेली. भारताचे राष्ट्रपती राजेंद्र प्रसाद यांचे पहिले पदाधिकारी म्हणून. [5]: 1भारतीय संविधानाने भारतीय संविधानाचे संरक्षण आणि संरक्षण व कायद्याच्या नियमांचे रक्षण करण्यासाठी अध्यक्ष, जबाबदारी व अधिकार धारण केले आहे. [6] अनिवार्यपणे, संविधानाच्या कार्यकारी किंवा विधानमंडळाच्या घटकांकडून घेतलेली कोणतीही कारवाई राष्ट्रपतींच्या मान्यतेनंतरच कायद्याची बनली पाहिजे. अध्यक्ष कार्यकारी किंवा विधानमंडळाच्या कोणत्याही कारवाईस असंवैधानिक नसतील. अध्यक्ष हा सर्वात प्रमुख आणि संविधान (अनुच्छेद 60), जो कार्यकारी किंवा विधानमंडळाच्या कार्यात संवैधानिकता सुनिश्चित करण्यासाठी पूर्व-शक्तीशाली शक्ती आहे अशा संविधानाने (अधिकांशतः सक्षम) आणि प्रबळ प्रशासक (प्र. 60). भारतीय संविधान कायम राखण्यासाठी न्यायपालिकाची भूमिका भारतीय संघाच्या कार्यकारी आणि विधायी संस्थांच्या कोणत्याही असंवैधानिक कारवाईला नकार देणारी दुसरी संरक्षण आहे.

शक्ती आणि कर्तव्ये

ड्यूटीराष्ट्रपतींचे प्राथमिक कर्तव्य म्हणजे त्यांच्या शपथविधी (भारतीय संविधानातील कलम 60) म्हणून भारतीय संविधानाचे संरक्षण, संरक्षण व संरक्षण करणे होय. [6] अध्यक्ष हे सर्व स्वतंत्र संवैधानिक संस्थांचे प्रमुख नेते आहेत. त्यांचे कार्य, शिफारसी (अनुच्छेद 3, अनुच्छेद 111, अनुच्छेद 274, वगैरे) आणि पर्यवेक्षी शक्ती (अनुच्छेद 74 (2), अनुच्छेद 78 सी, अनुच्छेद 108, अनुच्छेद 111 इ.) भारताच्या कार्यकारी व विधायी संस्थांवर संविधान मागे ठेवण्यासाठी वापरली जाऊ शकते. [7] न्यायालयाच्या न्यायालयात लढण्यासाठी राष्ट्रपतींच्या कृत्यांवर कोणतेही बंधन नाही. [8] [9]

विधान शक्ती

विधानसभेचा संविधानानुसार संविधान (कायदा 78, अनुच्छेद 86, इत्यादी) या संविधानास सुलभ करण्यासाठी भारतीय संसदेने संवैधानिकपणे अध्यक्षपदाची शपथ घेतली आहे. अध्यक्षांनी संसदेच्या दोन्ही सदस्यांना (लोकसभा आणि 'राज्य परिषदे') निमंत्रण दिले आणि त्यांना विनंती केली. ते लोकसभा भंग करू शकतात. [4]: ​​147

सार्वत्रिक निवडणुकांनंतर आणि प्रत्येक वर्षी पहिल्या सत्राच्या सुरूवातीला प्रति अनुच्छेद 87 (1) च्या प्रतिसादाच्या संबंधात अध्यक्षांनी संसदेचे उद्घाटन केले. या प्रसंगी राष्ट्राध्यक्षांच्या पत्त्याचा अर्थ सामान्यतः सरकारच्या नवीन धोरणांचे रूपरेषा आहे. [10]: 145सार्वत्रिक निवडणुकांनंतर आणि प्रत्येक वर्षी पहिल्या सत्राच्या सुरूवातीला प्रति अनुच्छेद 87 (1) च्या प्रतिसादाच्या संबंधात अध्यक्षांनी संसदेचे उद्घाटन केले. या प्रसंगी राष्ट्राध्यक्षांच्या पत्त्याचा अर्थ सामान्यतः सरकारच्या नवीन धोरणांचे रूपरेषा आहे. [10]: 145संसदेत पास केलेले सर्व विधेयक केवळ अनुच्छेद 111 च्या प्रतिज्ञापत्राची मंजुरी मिळाल्यानंतरच कायदे बनू शकतात. त्याला एक बिल सादर केल्यानंतर, अध्यक्षाने या विधेयकास मंजुरी दिली की, तो त्यास अनुमती देईल किंवा तो त्यातून आपला सहभाग मागे घेईल. तिसरे पर्याय म्हणून, पुनर्विचारासाठी तो मनी बिल नसल्यास, संसदेत बिल परत करू शकतो. अध्यक्षपदाचा असा विचार असू शकतो की संसदेच्या विधायी शक्ती अंतर्गत पास केलेले विशिष्ट बिल संविधानांचे उल्लंघन करीत आहे, तो अनुच्छेद 368 प्रक्रियेनंतर संसदेच्या घटक शक्ती अंतर्गत बिल पास करण्यासाठी त्याच्या शिफारशीसह बिल परत पाठवू शकतो. पुनर्विचारानंतर, विधेयक त्यानुसार पारित केले जाईल आणि अध्यक्षांसह किंवा त्याशिवाय कोणतेही संशोधन न करता अध्यक्ष आपल्याकडून त्यास अनुमती देऊ शकणार नाहीत. अध्यक्ष संसदेच्या विसंगत नसल्यास पंतप्रधान किंवा केंद्रीय मंत्रिमंडळाच्या मंत्रिमंडळाच्या सल्लाानुसार पॉकेट व्हेटोचा उपयोग करून त्यास संसदेत परत करण्याऐवजी बिल मंजूर करण्यास देखील अनुमती देऊ शकते. [9] कलम 143 ने राष्ट्रपतींना इश्युच्या संवैधानिक वैधतेबद्दल सर्वोच्च न्यायालयाचा सल्ला घेण्यासाठी अधिकार दिला. अनुच्छेद 368 (2) च्या विधेयकास बील थांबविण्याशिवाय अध्यक्षाने संवैधानिक दुरुस्ती विधेयकास अनुमती दिली पाहिजे.जेव्हा भारतीय संसदेच्या दोन सदस्यांचे सत्र सभागृहात

नसते आणि जर सरकारला तत्काळ प्रक्रिया करण्याची आवश्यकता वाटत असेल तर अध्यक्ष आपल्या विधायी सामर्थ्यांत संसदेने पारित केलेल्या अधिनियमानुसार समान शक्ती आणि प्रभाव असलेल्या अध्यादेशांची घोषणा करू शकतात. . हे अंतरिम किंवा तात्पुरती कायद्याच्या स्वरूपात आहेत आणि त्यांचे निरंतर संसदीय मंजूरीच्या अधीन आहे. संसदेने यापूर्वी मंजूर होईपर्यंत संसदेचे आयोजन होईपर्यंत सहा आठवड्यांहून अधिक काळ अध्यादेश वैध आहेत. [11] कलम 123 अन्वये, संविधानकर्त्याचे अध्यक्ष म्हणून अध्यक्ष समाधानी असेल की केंद्रीय कॅबिनेटने सल्ला दिल्याप्रमाणे तात्काळ कारवाई अनिवार्य आहे आणि त्यांना आश्वासन आहे की कायद्यामध्ये अध्यादेश पार पाडण्यासाठी आवश्यक असलेल्या संसदेत सरकारला बहुमत दिले जाते आणि अधिसूचना पास झाल्यानंतर शक्य तितक्या लवकर संसदेची मागणी केली जाऊ शकते. प्रख्यात अध्यादेश संसदेचा एक कायदा म्हणून मानला जातो आणि अध्यादेश जाहीर करण्याच्या कारणांनुसार अध्यादेश मागे घेण्याची अध्यक्षांची जबाबदारी यापुढे लागू होत नाही. कायद्याच्या स्वरूपात कायदे आणणे सरकार आणि राष्ट्रपतींनी नियमित केले आहे, परंतु अनुच्छेद 123 मध्ये केलेल्या तरतुदी म्हणजे असामान्य परिस्थिती कमी करणे म्हणजे कायद्याच्या विद्यमान तरतुदी अपर्याप्त असताना तात्काळ कारवाई अनिवार्य आहे. संसदेच्या दोन्ही घरे नियत वेळेत मंजूर न झाल्यानंतर अध्यादेशाची पुनरावृत्ती करणे हे अध्यक्षांद्वारे एक असंवैधानिक कृत्य आहे. [12] राष्ट्रपतींनी संविधानांचे उल्लंघन करणार्या अध्यादेशातील कोणत्याही गोष्टीचा समावेश करू नये किंवा संविधानात सुधारणा करणे आवश्यक आहे. जेव्हा अध्यादेश स्वयंचलितपणे संपतो किंवा संसदेने मंजूर केलेला नाही किंवा संविधानांचे उल्लंघन करत नाही तेव्हा अध्यक्षाने नैतिक जबाबदारी घेतली पाहिजे. [13]

विधान शक्ती

विधानसभेचा संविधानानुसार संविधान (कायदा 78, अनुच्छेद 86, इत्यादी) या संविधानास सुलभ करण्यासाठी भारतीय संसदेने संवैधानिकपणे अध्यक्षपदाची शपथ घेतली आहे. अध्यक्षांनी संसदेच्या दोन्ही सदस्यांना (लोकसभा आणि 'राज्य परिषदे') निमंत्रण दिले आणि त्यांना विनंती केली. ते लोकसभा भंग करू शकतात. [4]: ​​147

सार्वत्रिक निवडणुकांनंतर आणि प्रत्येक वर्षी पहिल्या सत्राच्या सुरूवातीला प्रति अनुच्छेद 87 (1) च्या प्रतिसादाच्या संबंधात अध्यक्षांनी संसदेचे उद्घाटन केले. या प्रसंगी राष्ट्राध्यक्षांच्या पत्त्याचा अर्थ सामान्यतः सरकारच्या नवीन धोरणांचे रूपरेषा आहे. [10]: 145


न्यायिक शक्ती

राष्ट्रपतींचे प्राथमिक कर्तव्य म्हणजे कलम 60 नुसार भारतीय संविधान आणि कायद्याचे संरक्षण, संरक्षण व संरक्षण करणे. मुख्य न्यायाधीशांच्या सल्ल्यानुसार अध्यक्ष भारताचे मुख्य न्यायाधीश आणि इतर न्यायाधीश यांची नियुक्ती करते. संसदेचे दोन सदनदेखील उपस्थित असलेल्या सदस्यांच्या दोन-तृतीयांश बहुमताने ठराविक ठराव पास करतात तरच त्यांनी न्यायाधीशांना खोडून काढले. [15]

भारतासाठी अटॉर्नी जनरल - भारत सरकारचा मुख्य कायदेशीर सल्लागार आहे - भारताच्या राष्ट्रपतींनी अनुच्छेद 76 (1) अंतर्गत नियुक्त केला आहे आणि अध्यक्षांच्या मर्जीनुसार कार्यालय धारण केले आहे. जर अध्यक्षाने कायद्याचा प्रश्न विचारात घेतला असेल किंवा सार्वजनिक महत्त्वपूर्ण बाब उद्भवली असेल तर तो अनुच्छेद 143 मधील सर्वोच्च न्यायालयाच्या सल्लागारांच्या मते देखील विचारू शकतो. अनुच्छेद 88 प्रमाणे, अध्यक्ष अॅटर्नी जनरलला संसदीय कार्यवाहीस उपस्थित राहण्यास सांगू शकतात. त्याला कोणतेही बेकायदेशीर कार्य करणे. [16]


नियुक्ती शक्ती
लोकसभेत बहुमताने बहुमत मिळवण्याची शक्यता असलेल्या व्यक्तीला (बहुतेक बहुसंख्य पक्षाचे नेते किंवा गठित नेते) पंतप्रधान म्हणून नियुक्ती करतात. अध्यक्ष नंतर पंतप्रधानांच्या सल्लागारांवरील पोर्टफोलिओचे वितरण करणाऱ्या मंत्र्यांच्या मंडळाच्या इतर सदस्यांना नियुक्त करतात. [17]: 72 मंत्रिपरिषद अध्यक्षांच्या 'आनंदाच्या' पक्षात विद्यमान आहे.

अध्यक्ष, विज्ञान, कला आणि सामाजिक सेवेसारख्या विषयांबद्दल विशेष ज्ञान किंवा व्यावहारिक अनुभव असलेल्या व्यक्तीमधून राज्यसभेच्या 12 सदस्यांची नियुक्ती केली जाते. एंग्लो इंडियन कम्युनिटीच्या दोन सदस्यांहून अधिक सदस्य राष्ट्रपती म्हणून अनुच्छेद 331 नुसार नामित करू शकतात रज्याचे गव्हर्नर्स देखील अध्यक्षांनी नेमलेले आहेत जे अध्यक्षांच्या आनंदात काम करतील. अनुच्छेद 156 च्या प्रतिसादावर, राज्यपालाने आपल्या कार्यात संविधानाचे उल्लंघन करणारे राज्यपाल खोडून काढण्याचा अधिकार दिला आहे.विविध प्रकारचे अपॉइंटमेंट करण्यासाठी अध्यक्ष जबाबदार असतात. यात समाविष्ट आहे: [17]
आर्थिक शक्ती


केवळ राष्ट्रपतींच्या शिफारशीसहच संसदेत मनी बिल सादर केला जाऊ शकतो.
अध्यक्ष संसदेसमोर वार्षिक आर्थिक वक्तव्य, म्हणजे केंद्रीय अर्थसंकल्प.
अप्रत्याशित खर्च पूर्ण करण्यासाठी अध्यक्ष भारताच्या आकस्मिक निधीतून प्रगती करू शकतात.
मध्य आणि राज्य यांच्यातील करांच्या वितरणाची शिफारस करण्यासाठी प्रत्येक पाच वर्षांनी अध्यक्षाने अर्थसहाय्य केले आहे. [20] [21]: 48



सैन्य शक्ती


अध्यक्ष भारतीय सशस्त्र बलोंचे सर्वोच्च कमांडर आहेत. पंतप्रधानांच्या नेतृत्वाखालील केंद्रीय मंत्रिमंडळाच्या सल्लाानुसार अध्यक्ष युद्ध घोषित करू शकतात किंवा शांतता संपवू शकतात. [18] राष्ट्रपतींच्या नावावर सर्व महत्त्वपूर्ण करार आणि करार केले जातात

आणीबाणी शक्ती

राष्ट्रपती, राज्य आणि आर्थिक, लेख 352, 356 आणि 360 अन्वये तीन कलम आपत्कालीन स्थिती घोषित करू शकतात: आर्टिकल 123 च्या अंतर्गत अधिसूचना जारी करण्याशिवाय. [22]: 12











friends, Now increase the speed of your study as this Mega Bharti is going to start very soon. Do preparation well and be confident, Success will be in your feet. Keep Visiting MPSC World to get latest updatee

Read more »

 
             संख्या व संख्यांचे प्रकार

समसंख्या :

• ज्या संख्येला 2 ने पूर्ण भाग जातो, त्या संख्येला सम संख्या म्हणतात.

विषमसंख्या :

• ज्या संख्येला 2 ने पूर्ण भाग जात नाही, त्या संख्येला विषमसंख्या म्हणतात.
• विषम संख्येच्या एकक स्थानी 1, 3, 5, 7, 9 हे अंक येतात.

संख्यांचे प्राथमिक क्रियाविषयक नियम :

सम संख्या + सम संख्या = सम संख्यासम संख्या + विषम संख्या = विषम संख्याविषम संख्या – विषम संख्या = सम संख्यासम संख्या x सम संख्या = सम संख्याविषम संख्या x विषम संख्या = विषम संख्यासम संख्या – सम संख्या = सम संख्यासम संख्या – विषम संख्या = विषम संख्याविषम संख्या + विषम संख्या = सम संख्यासम संख्या x विषम संख्या = सम संख्या

मूळ संख्या :

• ज्या संख्येस फक्त त्याच संख्येने किंवा 1 नेच पूर्ण भाग जातो, त्या संख्येला मूळ संख्या म्हणतात.
• उदा. 2, 3, 5, 7, 11, 13 इत्यादी.

(फक्त 2 ही समसंख्या मूळसंख्या आहे. बाकी सर्व मूळसंख्या ह्या विषम संख्या आहेत) 1 ते 100 संख्यांचा दरम्यान एकूण 25 मूळ संख्या आहेत, त्या खाली दिल्या आहेत.

नैसर्गिक संख्या	मूळसंख्या
1 ते 10	2,3,5,7
11 ते 20	11,13,17,19
21 ते 30	23,29
31  ते 40	31,37
41 ते 50	41,43,47
51 ते 60	53,59
61 ते 70	61,67
71 ते 80	71,73,79
81 ते 90	83,89
91 ते 100	97

जोडमुळ संख्या :

• ज्या दोन मूळ संख्यात केवळ 2 च फरक असतो  त्यास जोडमुळ संख्या म्हणतात, अशा 1 ते 100 मध्ये एकूण आठ जोडमुळ संख्यांच्या जोडया आहेत.
• उदा. 3-5, 5-7, 11-13, 17-19, 29-31, 41-43, 59-61, 71-73.

संयुक्त संख्या :

• मूळ संख्या नसलेल्या नैसर्गिक संख्यांना संयुक्त संख्या म्हणतात.उदा. 4,6,8,9,12 इ.

अंकांची स्थानिक किंमत :

• संख्येतील कोणत्याही अंकाची स्थानिक किंमत काढताना त्या अंकापुढे जेवढे अंक असतील तेवढे शून्य त्या अंकापुढे देतात.
  उदा. 45123 या संख्येतील 5 ची स्थानिक किंमत 5000, तर 2 ची स्थानिक किंमत 20 होय.
• एक अंकी एकूण संख्या 9 आहेत. तर दोन अंकी 90, तीन अंकी 900 आणि चार अंकी एकूण संख्या 9000 आहेत.
• लहानात लहान – एक अंकी संख्या 1 आहे, तर दोन अंकी संख्या 10, तीन अंकी संख्या 100 आहे. याप्रमाणे 0 वाढवीत जाणे.
• मोठयात मोठी – एक अंकी संख्या 9, दोन अंकी संख्या 99, तीन अंकी संख्या 999 आहे. पुढे याचप्रमाणे 9 वाढवीत जाणे.
• कोणत्याही संख्येला 0 ने गुणले असता उत्तर 0 येते.
• 0 ते 100 पर्यंतच्या संख्यांत –
  i) 2 पासून 9 पर्यंतचे अंक प्रत्येकी 20 वेळा येतात.
  ii) 1 हा अंक 21 वेळा येतो
  iii) 0 हा अंक 11 वेळा येतो.
• 1 ते 100 पर्यंतच्या संख्यांत –
  अ. 2 पासून 9 पर्यंतचे अंक असलेल्या एकूण संख्या प्रत्येकी 19 येतात.
  ब. दोन अंकी संख्यात 1 ते 9 या अंकाच्या प्रत्येकी 18 संख्या असतात.

त्रिकोणी संख्या :

• दोन क्रमवार नैसर्गिक संख्यांचा गुणाकाराच्या निमपटीस त्रिकोणी संख्या म्हणतात.
• उदा :1,3,6,10,15,21,28,36,45,55,66,78,91, इत्यादी
• त्रिकोणी संख्या = n x(n+1)/2 या सूत्रात n = नैसर्गिक संख्या (1,2,3,4____)

दोन संख्यांची बेरीज :

• दोन अंकी दोन संख्यांची बेरीज 19 पेक्षा मोठी व 199 पेक्षा लहान असते. कारण 10 + 10 = 20 आणि 99+99 = 198
• तीन अंकी दोन संख्यांची बेरीज 199 पेक्षा मोठी आणि 1999 पेक्षा लहान असते.
• चार अंकी दोन संख्यांची बेरीज 1999 पेक्षा मोठी आणि 19999 पेक्षा लहान असते.

दोन संख्यांचा गुणाकार :

• दोन अंकी दोन संख्यांचा गुणाकार 3 अंकी अथवा 4 अंकी येतो. 30 च्या आतील दोन संख्याचा गुणाकार तीन अंकी येतो व 30 च्या पुढील संख्यांचा गुणाकार चार अंकी येतो.
• तीन अंकी दोन संख्यांचा गुणाकार 5 अंकी अथवा 6 अंकी येतो. 300 च्या आतील दोन संख्यांचा गुणाकार 5 अंकी येतो व 300 च्या पुढील अंकांचा गुणाकार सहा अंकी येतो.
• तीन अंकी संख्या व दोन अंकी संख्या यांचा गुणाकार 5 अंकी अथवा 4 अंकी येतो.
• 300 च्या आतील तीन अंकी 2 संख्यांचा गुणाकार 5 अंकी येतो.

मराठी व्याकरण वाक्य व वाक्याचे प्रकार

वाक्य व त्याचे प्रकार (Sentence And Its Types) व्याकरण.                         Marathi Grammar

प्रत्येक वाक्य शब्दाचे बनलेले असते. वाक्य म्हणजे अर्थपूर्ण शब्दाचा समूह होय. वाक्यात केवळ शब्दाची रचना करून चालत नाहीत तर, ती अर्थपूर्ण शब्दाची रचना असावयास पाहिजे तेव्हाच ते वाक्य होऊ शकते. वाक्याचा अर्थ स्पष्ट कळण्याकरीता वाक्यात आलेल्या प्रत्येक शब्दाचा (पदाचा) परस्परांशी संबंध काय हे कळणे महत्वाचे असते. प्रत्येक वाक्यात कर्ता व क्रियापद हे महत्वपूर्ण भाग मानले जातात. जर क्रियापद सकर्मक असेल तर त्या वाक्यातील कर्म हे तिसरा महत्वाचा भाग मानला जातो. या तीन शब्दाबरोबर वाक्यामध्ये विशेषण, क्रियाविशेषण, शब्दयोगी अव्यये, उभयान्वयी अव्यये, केवलप्रयोगी अव्यये आणि विधानपूरक इत्यादी शब्द येतात. वाक्यात येणारा प्रत्येक शब्दाचा परस्परांशी काहीतरी संबंध जोडलेला असतो. वाक्यातील या शब्दाच्या संबंधातून आपल्याला वाक्याचा पूर्ण अर्थ कळतो.

वाक्याची रचना – 
वाक्यात येणारे शब्द कोणत्या क्रमाने यावेत याबाबत असा कोणताही नियम नाही; तथापि वाक्यातील शब्द विभक्तीच्या अनुक्रमाने यावेत व एखाद्या शब्दाशी निकट संबंध दर्शविणारे शब्द त्या शब्दाजवळच असावेत असा संकेत मात्र निश्चितच आहे. वाक्यातील शब्दांची रचना ही नियमांना धरून आहे.

• कर्ता हा त्याच्या विशेषणासह वाक्यात सुरूवातीला आला पाहिजे.
• क्रियापद आणि क्रियेचे प्रकार दर्शविणारे शब्द हे आपल्या क्रियाविशेषणासह वाक्याच्या शेवटी आले पाहिजे.
• कर्म किंवा वाक्यात कर्म नसेल तर विधानपूरक हे त्याच्या विशेषणासह वाक्याच्या मध्यभागी येते.
• वाक्यात उभयान्वयी अव्ययाचा उपयोग करण्यात आला असेल तर ते अव्यय ज्या दोन शब्दांना किंवा वाक्यांना जोडते त्याच्या अनुसंगाने मध्यभागी आले पाहिजे.
• जर वाक्यात केवलप्रयोगी अव्यय किंवा संबोधनाचा उपयोग करण्यात आला असेल तर ते वाक्याच्या सुरूवातीला आले पाहिजे. अशा प्रकारे वाक्याची रचना केली जाते.

वाक्याचे प्रकार

मराठीत वाक्याचे दोन प्रकारात वर्गीकरण केले जाते.

• अर्थावरून पडणारे प्रकार
• स्वरूपावरुण पडणारे प्रकार / वाक्यात असणार्‍या विधानांच्या संख्येवरून पडणारे 

अर्थावरून पडणारे प्रकार :

1. विधांनार्थी वाक्य –

ज्या वाक्यात कर्त्यांने केवळ विधान केलेले असते. त्या वाक्याला विधानार्थी वाक्य असे म्हणतात.

उदा .

• मी आंबा खातो.
• गोपाल खूप काम करतो.
• ती पुस्तक वाचते.

2. प्रश्नार्थी वाक्य –

ज्या वाक्यात कर्त्यांने प्रश्न विचारलेला असतो त्या वाक्याला प्रश्नार्थी वाक्य असे म्हणतात.

उदा.

• तू आंबा खल्लास का?
• तू कोणते पुस्तक वाचतोस?
• कोण आहे तिकडे?

3. उद्गारार्थी वाक्य –

ज्या वाक्यामध्ये कर्त्याने आपल्या मनात निर्माण झालेल्या भावनेचा उद्गार काढलेला असतो. त्या वाक्याला उद्गारार्थी वाक्य असे म्हणतात.

उदा.

• अबब ! केवढा मोठा हा साप
• कोण ही गर्दी !
• शाब्बास ! UPSC पास झालास

वरील प्रकारातील वाक्य होकारार्थी व नकारार्थी या दोन्ही प्रकारातून व्यक्त करता येते.

4. होकारार्थी वाक्य –

ज्या वाक्यामधून होकार दर्शविला जातो त्यासहोकारार्थी वाक्य किवा करणरूपी वाक्य म्हणतात .

उदा .

• माला अभ्यास करायला आवडते.
• रमेश जेवण करत आहे.
• माला STI ची परीक्षा पास व्हयची आहे.

5. नकारार्थी वाक्य –

ज्या वाक्यामधून नकार दर्शविला जातो त्यासनकारार्थी वाक्य असे म्हणतात.

उदा.

• मी क्रिकेट खेळत नाही.
• मला कंटाळा आवडत नाही.

6. स्वार्थी वाक्य –

ज्या वाक्यातील क्रियापदावरून केवळ काळाचा बोध होतो अशा वाक्यास स्वार्थी वाक्य असे म्हणतात.

उदा.

• मी चहा पितो.
• मी चहा पिला.
• मी चहा पिनार.

7. आज्ञार्थी वाक्य –

ज्या वाक्यामधून आज्ञा, आशीर्वाद, विनंती,उपदेश, प्रार्थन ई. गोष्टींचा बोध होतो अशा वाक्यास आज्ञार्थी वाक्य असे म्हणतात.

उदा.

• तो दरवाजा बंद कर (आज्ञा)
• देव तुझे भले करो (आशीर्वाद)
• कृपया शांत बसा (विनंती)
• देवा माला पास कर (प्रार्थना)
• प्राणिमात्रांवर द्या करा (उपदेश)

8. विधार्थी वाक्य –

जेव्हा वाक्यातील क्रियापदाच्या रूपावरुन तर्क, कर्तव्य, शक्यता, योग्यता, इच्छा इत्यादी गोष्टीचा बोध होत असेल तर त्यास विध्यर्थी वाक्य असे म्हणतात.

उदा.

• आई वडिलांची सेवा करावी (कर्तव्य)
• तू पास होशील असे वाटते (शक्यता)
• ते काम फक्त सचिनच करू शकतो (योग्यता)
• तू माझा सोबत यायला हवे असे माला वाटते (इच्छा)

9. संकेतार्थी वाक्य –

जेव्हा वाक्यात एक गोष्ट केली असती तर दुसरी गोष्ट घडली असती असा संकेत दिला जातो तेव्हा त्या वाक्यास संकेतार्थी वाक्य असे म्हणतात.

उदा.

• जर चांगला अभ्यास केला असता तर पास झालो असतो.
• पाऊस पडला तर पीक चांगले येईल.
• गाडी सावकाश चालवली असती तर अपघात झाला नसता.
• जर काळे ढग झाले असते तर जोरदार पाऊस झाला असता.

2. स्वरूपावरुण पडणारे प्रकार :

1. केवळ वाक्य –

ज्या वाक्यामध्ये एकच उद्देश व एकच विधेय असते त्यास केवळ वाक्य किवा शुद्ध वाक्य असे म्हणतात.

उदा.

• राम आंबा खातो.
• संदीप क्रिकेट खेळतो.

2. संयुक्त वाक्य –

जेव्हा वाक्यात दोन किवा अधिक केवळ वाक्य ही प्रधान सूचक उभयान्वि अव्ययांनी जोडली जातात तेव्हा त्यास संयुक्त वाक्य असे म्हणतात.

उदा.

• विजा चमकू लागल्या आणि पावसाला सुरवात झाली.
• भारतात कला पैसा आला आणि बेकरी वाढली.

3. मिश्र वाक्य –

जेव्हा वाक्यात एक प्रधान वाक्य आणि एक किवा अधिक गौणवाक्य उभयान्वि अव्यानि जोडली जातात तेव्हा त्या वाक्यास मिश्र वाक्य असे म्हणतात.

Read more »